معمولا درباره سلامت زنان بسيار گفته شده است، آنها بخش مهم جامعه هستند و سلامت آنها بقاي جمعيت را در پي دارد اما درباره مردان سالي يک بار حرف زده ميشود و در نهايت هم ميگويند سلامت مردان در خطر است و آنها را هم دريابيد. حتي گفته شده است زندگي نانآوران خانهها بيش از مادران و کودکان در خطر است.
بهعنوان مثال اعلام شده است که جمعيت مردان سرطاني ايران حدود هفتهزار مورد بيش از زنان سرطاني است. بر اساس نظام ثبت سرطان در سال 1384، 31 هزار مورد سرطان در مردان و 24 هزار مورد سرطان در زنان بروز کرده است.
به گفته مجدي، مدير کل سلامت جمعيت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با استناد به آمار نظام ثبت سرطان کشور در سال 84 سرطان پوست با 16.97 درصد، سرطان معده با 13.3 درصد، سرطان مثانه با 10.36درصد، سرطان پروستات با 8.63درصد و سرطان روده بزرگ با 7.19 درصد، پنج سرطان اول مردان کشور هستند: «گروهي از بيماريها در زنان و مردان مشترک است.
شيوع اين بيماريها در مردان بالاتر است. دخانيات بهعنوان يکي از عوامل اصلي خطر در مردان است. همچنين بروز حوادث و سوانح در مردان بيشتر از زنان است. استرسهاي شغلي بهويژه در مورد کارهاي سخت و گروهي از بيماريهاي واگيردار از جمله عفونت HIV در مردان بالاتر از زنان است؛ بهطوري که بروز اين عفونت در مردان بيش از 90 درصد است. از آنجا که حدود 51 درصد جمعيت کشور را مردان تشکيل ميدهند، اميدواريم مردان بيش از پيش به سلامت خود توجه کنند.» البته اين آمار در حالي اعلام شده که سرطان پروستات و مثانه در مردان بيشتر مشهود است. رمضاني، رئيس اداره سرطان وزارت بهداشت از طرح پيشگيري و تشخيص زودرس سرطان پروستات در سال آتي خبر داده است: «اين طرح در سال آينده با همكاري مركز تحقيقات اورولوژي دانشگاه علوم پزشكي تهران براي مردان كشور اجرا ميشود.»
همچنين سيدجليل حسيني، رئيس انجمن اورولوژي ايران درباره سرطان مثانه در مردان ميگويد: «سرطان مثانه رتبه سوم يا چهارم سرطانها در مردان را به خود اختصاص ميدهد. اين سرطان را ميتوان بهراحتي در مراحل اوليه و با مشاهده خون در ادرار تشخيص داد و با اقدام درماني مناسب، بيمار ميتواند از طول عمري مشابه ديگران برخوردار باشد اما در مراحل پيشرفته اين بيماري ممكن است طول عمر كاهش يابد.»
اعتياد در مردان 10 برابر زنان
محمدباقر صابري زفرقندي، مدير کل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت درباره سلامت مردان ميگويد: «بيماريهاي رواني و اعتياد در کشور بيشتر مردان را گرفتار ميکند و چون حوادث بيشترين ميزان مرگ و مير مردان را به وجود ميآورد اغلب به دنبال حوادث، اختلالات روانپزشکي نيز بروز ميکند.»
به گفته او سختي کار و کارهاي شيفتي، آسيب سلامت روان مردان را به دنبال دارد: «اختلالات روانپزشکي سومين يا چهارمين رتبه بار بيماريها در کشور است که در زنان و مردان متفاوت است. افسردگي در راس اختلالات روانپزشکي است که در زنان شايعتر است. بحثهاي اختلالات روانپزشکي به صورت عام هستند و تمام برنامههايي که در کشور اجرا ميشوند شامل مردان نيز ميشود. سختي کار، حوادث محيطي کار و شيفتهاي کاري ميتواند آسيبهايي را به سلامت رواني مردان وارد کند.»
همچنين حسن اماميرضوي، معاون سلامت وزير بهداشت در اينباره ميگويد: «اختلالات رفتاري در مردان از شيوع بيشتري برخوردار است و در برخي جنبهها مانند اعتياد، اختلال رفتاري در مردان
10 برابر زنان است.
همچنين استعمال دخانيات در برخي گروههاي سني از شيوع 20درصدي برخوردار است كه شايد اين شيوع در زنان يكدرصد هم نباشد اما در مجموع شيوع مصرف دخانيات در هر دو جنس زن و مرد 13 تا 14 درصد است. احتمال بروز بيماريهاي قلبي عروقي در مردان بيشتر از زنان است. همچنين بيماريهاي شغلي بهويژه مشاغل سخت عمدتا مردان را تحتتاثير قرار ميدهد؛ بهطوري كه آمار سقوط از بلندي در مردان سه برابر زنان است. بررسيهاي متعدد آماري حاكي از آن است كه برخي از عوامل خطر بيماريها در مردان بيشتر از زنان است. بهعنوان مثال در بحث حوادث و سوانح از جمله حوادث رانندگي، مردان نسبت به زنان بيشتر در معرض خطر بوده و در اين زمينه تقريبا مردان پنج برابر بيشتر از زنان در معرض آسيب هستند.»
غربالگري بيفايده
امامي رضوي با اشاره به غربالگريهايي كه گاهي براي كارمندان ادارات و كارخانجات انجام ميشود، گفت: «غربالگري يكبار در چند سال براي مردان نميتواند موثر باشد. تمام جمعيت كشور از جمله مردان بايد تحت مراقبتهاي بهداشتي مشخصي باشند كه اين امر در برنامه پزشك خانواده و با در نظر گرفتن وضعيت شهرها در نظر گرفته شده است.»
او روي نکته ظريفي دست ميگذارد: «دربرنامههاي مراقبت بهداشتي گروهي كه كمتر مورد توجه ويژه قرار ميگيرند معمولا مردان هستند. از آنجا كه سياستگذاران كشورها بيشتر گروههاي آسيبپذير را مورد توجه قرار ميدهند و همچنين با توجه به آنكه مردان اغلب بهدليل نقش حمايتي خود در خانواده سلامت خود را در اولويت آخر قرار ميدهند، معمولا سلامت مردان مغفول واقع ميشود.»
از سه، چهار سال پيش اولين پنج شنبه اسفند هر سال بهعنوان روز ملي سلامت مردان در ايران شناخته ميشود و اقداماتي در اين زمينه صورت ميگيرد. امسال اعلام شده است که 60 درصد از اورولوژيستهاي ايراني روز پنجشنبه ششم اسفند، مردان را براي پيشگيري از سرطان مثانه و پروستات رايگان ويزيت ميکنند و به آنها مشاوره ميدهند.